5 สิ่งที่ไม่ควรมองข้ามในการออกแบบห้องน้ำผู้สูงอายุ

ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุที่มีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง แต่เชื่อว่าหลาย ๆ บ้านคงมีความกังวลเกี่ยวกับสุขภาพและความปลอดภัยของท่านเหล่านั้น ดังนั้นการให้ความสำคัญกับการออกแบบพื้นที่ภายในบ้านกับวัยที่เปลี่ยนไป โดยเฉพาะ "ห้องน้ำ" ซึ่งเป็นจุดที่เกิดอุบัติเหตุได้ง่ายที่สุด ดังนั้นหากเราใส่ใจและรู้หลักการออกแบบที่ครอบคลุมความต้องการของผู้สูงอายุ จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุในห้องน้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย และหากท่านได้มีโอกาสปรับปรุงหรือสร้างห้องน้ำใหม่ เรามี 5 ข้อสำคัญในการออกแบบภายในห้องน้ำสำหรับผู้สูงวัย ที่หากท่านได้เตรียมการได้เหมาะสมจะเป็นการช่วยลดอุบัติเหตุ และช่วยให้ท่านผู้สูงวัยเหล่านั้นได้มีความสะดวกปลอดภัยมากขึ้น

โดยเราได้ลิสต์หัวข้อปัจจัยหลัก ๆ ที่ควรคำนึงถึงในการออกแบบภายในห้องน้ำ มีดังนี้

1. พื้นกระเบื้องกันลื่น

ลักษณะและประเภทของกระเบื้องเป็นปัจจัยสำคัญอีกหนึ่งจุดที่ไม่ควรมองข้าม การเลือกกระเบื้องโดยไม่คำนึงถึงพื้นที่การใช้งาน เป็นต้นเหตุของการเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย โดยการเลือกกระเบื้องในห้องน้ำให้เหมาะสมนั้นควรมีค่ากันลื่น ( Slip Resistance ) ระดับ R10 เป็นต้นไป และถ้าให้ดีมากยิ่งขึ้น แนะนำควรแยกสีกระเบื้องโซนเปียก-แห้งให้แตกต่างกันชัดเจน เห็นได้ง่าย เพื่อความปลอดภัยสำหรับผู้สูงวัยมากยิ่งขึ้น (ดูแนวทางการเลือกกระเบื้องเพิ่มเติมได้ที่ https://www.pilasterstudio.com/post/วิธีเลือกกระเบื้องในการออกแบบภายในให้ตรงกับไลฟ์สไตล์)

2. พื้นไม่ควรมีระดับที่ต่างกัน

ไม่ควรมีพื้นที่ต่างระดับเกิดขึ้นในห้องน้ำผู้สูงอายุ พื้นโซนเปียก-แห้ง ควรมีระดับเท่ากันทั้งห้อง หรือแม้แต่พื้นที่ภายนอกห้องข้างนอกห้องน้ำ ก็ควรระดับเสมอกันทั้งหมด เพื่อป้องกันการสะดุด ลื่นล้ม หรือสะดวกในการใช้รถเข็นสำหรับผู้สูงอายุ ดังนั้นการออกแบบภายในห้องน้ำสำหรับผู้สูงอายุที่ไม่มีระดับพื้นต่างกัน ควรออกแบบให้มีความลาดเอียงที่เหมาะสมจากส่วนแห้งไปส่วนเปียก เพื่อให้น้ำระบายออกไปอย่างรวดเร็วทำให้พื้นแห้งเร็วลดอุบัติเหตุจากการลื่นล้ม

3. เก้าอี้นั่งอาบน้ำ

เมื่อเราอายุมากขึ้น ร่างกายข้อเข่า กระดูกก็ต้องเสื่อมไปตามกาลเวลา การยืนอาบน้ำเป็นเวลานาน สำหรับผู้สูงวัยอาจไม่ได้สะดวกเหมือนแต่ก่อน การทำที่นั่งอาบน้ำ ถือเป็นตัวช่วยที่สำคัญมาก ที่ทำให้การอาบน้ำสะดวก สบายมากขึ้น พร้อมกับความปลอดภัยที่มากขึ้น จะช่วยลดอุบัติเหตุจากการลื่นล้มในห้องน้ำ การออกแบบเก้าอี้อาบน้ำควรอยู่ในตำแหน่งที่ใกล้กับฝักบัว เพื่อให้ผู้สูงวัยได้มีการยึดจับ การเอื้อมที่ไม่มากเกินไป

4. ราวจับ

อีกหนึ่งอุปกรณ์ที่ขาดไม่ได้สำหรับห้องน้ำผู้สูงอายุ คือ ราวจับ ราวพยุงตัว โดยการทำราวจับควรทำไว้รอบ ๆ ห้องบริเวณทางเดิน แต่บริเวณสำคัญที่ขาดไม่ได้คือ บริเวณชักโครก ที่จำเป็นต้องลุก-นั่ง อยู่เป็นประจำ มีโอกาสเกิดอุบัติเหตุสูง ควรติดตั้งราวจับสำหรับการพยุงตัวไว้ บริเวณอาบน้ำที่เปียกน้ำอยู่เป็นประจำก็ควรมีราวจับติดไว้

5. ลดขอบมุม

มุมเหลี่ยมของเคาน์เตอร์ หรือมุมต่างๆที่มีลักษณะเป็นเหลี่ยมเป็นมุม ควรทำให้ขอบโค้งมน เพื่อป้องกันอันตรายจากการชนหรือกระแทก ซึ่งการออกแบบรายละเอียดทางการออกแบบภายในเหล่านี้สำคัญมาก และควรพิจารณาตั้งแต่เริ่มต้น เพราะมีความเกี่ยวข้องกับคุณสมบัติของวัสดุที่เลือกใช้ เพราะบางวัสดุอาจจะดัดโค้ง หรือหลบเหลี่ยมมุมได้ไม่มากพอ

การออกแบบภายในห้องน้ำผู้สูงอายุ “ความปลอดภัย” คือหัวใจสำคัญที่เราไม่ควรมองข้าม มีองค์ประกอบอีกหลายอย่างที่เราควรคำนึงถึง ไม่ว่าจะเป็นแสงสว่างที่เพียงพอเหมาะสม ทั้งแสงธรรมชาติและแสงไฟจากในห้องน้ำ การที่มีแสงสว่างที่มากพอจะช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถหยิบจับของใช้ได้สะดวก โดยควรเลือกแสงไฟสีขาว เนื่องจากเป็นสีที่เรามองเห็นได้ชัดเจนกว่าแสงไฟสีอื่น ๆ การติดตั้งสัญญาณฉุกเฉินหรือ ระยะความสูงของอุปกรณ์ต่าง ๆ ล้วนแต่มีบทบาทที่ช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถใช้งานห้องน้ำได้อย่างมั่นใจ สะดวกสบายและปลอดภัย อีกทั้งยังให้ทำนผู้สูงวัยมีความสุขและเกิดภาวะอารมณ์ที่ดีเมื่อรู้สึกไม่เป็นภาระในการช่วยเหลือตัวเอง จะทำให้ท่านผู้สูงวัยมีสุขภาพจิตและสุขภาพใจที่ดีในการอยู่อาศัยและสั่งสอนประสบการณ์ที่ดีให้คนรุ่นหลังต่อไป